Om grensoverschrijdend vervoer per trein te stimuleren moeten we eerst een aantal wissels omzetten
Nu Nederland aan de vooravond van een nieuw kabinet staat en de
De sfeer in Brussel is de afgelopen maanden veranderd, en dat is geen wonder. De gebouwen van de Europese Unie (EU) zijn al versierd met posters die het cruciale evenement van dit jaar aankondigen: de Europese verkiezingen. Circa 400 miljoen Europese burgers zullen binnenkort hun democratische rechten uitoefenen bij de verkiezingen in juni, waarmee ze de koers van Europa voor de komende vijf jaar bepalen.
Met het einde van de huidige wetgevingsperiode in zicht, is het tijd om te reflecteren op de initiatieven met betrekking tot landbouw en voedsel die gedurende de afgelopen vijf jaar binnen de Europese Unie zijn genomen. Dit biedt een solide basis voor het overwegen van potentiële prioriteiten die moeten worden aangepakt tijdens de komende zittingsperiode.
De (eerste) zittingsperiode van Ursula Von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, wordt gekenmerkt door de Europese Green Deal. De Green Deal is een ambitieuze strategie om tegen 2050 klimaatneutraliteit in Europa te bereiken. Hieronder valt ook de Farm to Fork-strategie, die als routekaart dient voor de decarbonisatie van de agri-foodsector.
Binnen deze strategie zijn belangrijke Europese initiatieven aangenomen, zoals de Richtlijn inzake bedrijfsmatige zorgvuldigheid op het gebied van duurzaamheid (CSDDD). Deze richtlijn pakt de mensenrechten- en milieueffecten van bedrijven aan. Hieronder valt ook de Verordening inzake ontbossing, die tot doel heeft de wereldwijde ontbossingsimpact van de EU te verminderen.
Beide initiatieven hebben sterke gevolgen gehad voor bedrijven uit derde landen, aangezien de EU in het afgelopen mandaat de kans heeft gegrepen om haar wetgevende macht wereldwijd uit te breiden.
De periode van 2019 tot 2024 heeft ongekend aanpassingsvermogen vereist van de huidige Europese administratie, met uitdagingen zoals de Covid-19-pandemie in 2020-2021 en de uitbraak van de Oekraïense oorlog in februari 2022. Deze uitdagingen hebben geleid tot een “crisis in de toeleveringsketen” die de kwetsbaarheid van de agri-foodsector van Europa voor mondiale schokken lieten zien.
Deze crises hebben de noodzaak van veerkrachtigere voedselsystemen benadrukt. EU-besluitvormers hebben gereageerd op de ontwrichte situatie door prioriteiten te stellen, zoals het verbeteren van de strategische autonomie van de EU en de voedselzekerheid. Tegelijkertijd werd de ontevredenheid binnen de landbouwgemeenschap gevoed door verschillende factoren (zoals aanhoudende effecten van inflatie, verhoogde kosten van milieunaleving, lage prijzen en levensonderhoud).
Al deze gebeurtenissen hebben geleid tot het uitstel van verschillende initiatieven van de Farm to Fork-strategie, met name met betrekking tot duurzame voedselsystemen, de EU-eiwitstrategie, voedsel-etikettering en voedingsprofielen. Andere initiatieven waren onderwerp van gespannen debatten, waaronder de Nieuwe Genomische Technieken (NGT’s), de Wet Natuurherstel en enkele bepalingen over dierenwelzijn. Tot slot werden sommige onderwerpen eenvoudigweg van de beleidsagenda geschrapt, waaronder de Verordening inzake pesticiden die door de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, werd bestempeld als een “symbool van polarisatie”.
De mobilisatie van boeren heeft de aandacht op EU-niveau en in de lidstaten gekristalliseerd en is het belangrijkste focuspunt geworden van de verkiezingscampagne van 2024. En die timing is zelfs nog strategischer, omdat de herziening van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) een belangrijk werkterrein zal zijn van de volgende Europese Commissie.
Daarom heeft de EU eind 2023 een strategische dialoog gelanceerd over de toekomst van de landbouw. Een eerste gerichte herziening van het GLB is voorgesteld om kort voor de verkiezingen de meest dringende zorgen van boeren aan te pakken. Dit beleid zal zeker een prioriteit zijn in de eerste helft van de volgende zittingsperiode.
De laatste peilingen met betrekking tot de Europese verkiezingen voorspellen een toename van de vertegenwoordiging van rechtse partijen in het Europees Parlement. Conservatieve groepen (EVP, ECR, ID) worden verwacht de belangrijkste “winnaars” te zijn. Daarentegen wordt verwacht dat de steun aan linkse en groene politieke groeperingen zal afnemen.
Een Europees Parlement dat meer naar rechts neigt, zou de voortzetting van de EU van Farm to Fork-strategie en de overgang naar duurzame voedselsystemen in twijfel kunnen trekken. In plaats daarvan zouden beleidsmaatregelen kunnen worden omgebogen naar de concurrentiekracht van de Europese landbouw, waarbij de focus dan wordt verlegd naar de economische pijler van duurzaamheid.
De uitkomst van de EU-verkiezingen en de samenstelling van het volgende Europees Parlement zullen een langetermijnverandering betekenen in de richting die het EU-agri-foodbeleid de komende vijf jaar zal nemen en het uiteindelijke lot bepalen van relevante agri-foodinitiatieven.
Nu Nederland aan de vooravond van een nieuw kabinet staat en de
Drones vertegenwoordigen een significante technologische doorbraak die zowel spannende kansen als complexe
De komst van deze digitale euro en de bijbehorende beleidsaanpassingen zullen het
