Om grensoverschrijdend vervoer per trein te stimuleren moeten we eerst een aantal wissels omzetten
Nu Nederland aan de vooravond van een nieuw kabinet staat, zal de
De sfeer in Brussel is de afgelopen maanden veranderd, en dat is geen wonder. De gebouwen van de Europese Unie (EU) zijn al versierd met posters die het cruciale evenement van dit jaar aankondigen: de Europese verkiezingen. Circa 400 miljoen Europese burgers zullen binnenkort hun democratische rechten uitoefenen bij de verkiezingen in juni, waarmee ze de koers van Europa voor de komende vijf jaar bepalen.
Met het einde van de huidige wetgevingsperiode in zicht, is het tijd om te reflecteren op de initiatieven met betrekking tot landbouw en voedsel die gedurende de afgelopen vijf jaar binnen de Europese Unie zijn genomen. Dit biedt een solide basis voor het overwegen van potentiële prioriteiten die moeten worden aangepakt tijdens de komende zittingsperiode.
De (eerste) zittingsperiode van Ursula Von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, wordt gekenmerkt door de Europese Green Deal. De Green Deal is een ambitieuze strategie. Het doel is om tegen 2050 klimaatneutraliteit in Europa te bereiken. Onder deze strategie valt ook de Farm to Fork-strategie. Deze strategie dient als routekaart voor de decarbonisatie van de agri-foodsector.
Binnen deze strategie zijn belangrijke Europese initiatieven aangenomen. Een voorbeeld hiervan is de Richtlijn inzake bedrijfsmatige zorgvuldigheid op het gebied van duurzaamheid (CSDDD). Deze richtlijn pakt de mensenrechten- en milieueffecten van bedrijven aan. Ook is er de Verordening inzake ontbossing. Deze verordening heeft tot doel de wereldwijde ontbossingsimpact van de EU te verminderen.
Beide initiatieven hebben sterke gevolgen voor bedrijven uit derde landen. De EU heeft in het afgelopen mandaat de kans gegrepen om haar wetgevende macht wereldwijd uit te breiden.
Van 2019 tot 2024 moest de Europese administratie zich aanpassen aan ongekende uitdagingen. De Covid-19-pandemie in 2020-2021 en de uitbraak van de Oekraïense oorlog in 2022 troffen de EU hard. Deze crises veroorzaakten een “crisis in de toeleveringsketen” en maakten de kwetsbaarheid van de Europese agri-foodsector voor mondiale schokken pijnlijk duidelijk.
Deze verstoringen lieten zien hoe belangrijk het is om voedselsystemen veerkrachtiger te maken. EU-besluitvormers stelden daarom prioriteiten zoals het versterken van de strategische autonomie en het waarborgen van de voedselzekerheid. Tegelijkertijd groeide de ontevredenheid binnen de landbouwgemeenschap, vooral door de gevolgen van inflatie, de hogere kosten voor milieunaleving, lage landbouwprijzen en de stijgende kosten van levensonderhoud.
Al deze gebeurtenissen veroorzaakten het uitstel van verschillende initiatieven uit de Farm to Fork-strategie, met name die gericht op duurzame voedselsystemen, de EU-eiwitstrategie, voedsel-etikettering en voedingsprofielen. Andere initiatieven werden onderwerp van gespannen debatten, zoals de Nieuwe Genomische Technieken (NGT’s), de Wet Natuurherstel en bepalingen over dierenwelzijn. Daarnaast verdween de Verordening inzake pesticiden van de beleidsagenda, die Ursula von der Leyen als een “symbool van polarisatie” bestempelde.
De mobilisatie van boeren trok de aandacht op EU-niveau en in de lidstaten, waardoor het het belangrijkste focuspunt van de verkiezingscampagne van 2024 werd. De timing is strategisch belangrijk, omdat de herziening van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) een prioriteit zal zijn voor de volgende Europese Commissie.
Daarom lanceerde de EU eind 2023 een strategische dialoog over de toekomst van de landbouw. Ze stelde een gerichte herziening van het GLB voor, met de bedoeling de meest dringende zorgen van boeren aan te pakken. Dit beleid zal in de eerste helft van de volgende zittingsperiode prioriteit krijgen.
Kansen en uitdagingen voor 2024-2029
De laatste peilingen voor de Europese verkiezingen voorspellen een toename van de vertegenwoordiging van rechtse partijen in het Europees Parlement. Conservatieve groepen zoals EVP, ECR en ID zullen waarschijnlijk de belangrijkste “winnaars” zijn. Tegelijkertijd zal de steun voor linkse en groene politieke groeperingen naar verwachting afnemen.
Een Europees Parlement dat meer naar rechts neigt, kan de voortzetting van de Farm to Fork-strategie en de overgang naar duurzame voedselsystemen ondermijnen. Beleidsmaatregelen zullen dan mogelijk verschuiven naar de concurrentiekracht van de Europese landbouw, met meer focus op de economische pijler van duurzaamheid.
De uitkomst van de EU-verkiezingen en de samenstelling van het volgende Europees Parlement zullen bepalend zijn voor de langetermijnrichting van het EU-agri-foodbeleid. Dit zal het uiteindelijke lot van relevante agri-foodinitiatieven de komende vijf jaar bepalen.
Nu Nederland aan de vooravond van een nieuw kabinet staat, zal de
Drones vertegenwoordigen een significante technologische doorbraak die zowel spannende kansen als complexe
De komst van deze digitale euro en de bijbehorende beleidsaanpassingen zullen het
