Actualiteit
Weet u al hoe u zich voorbereidt op Fit-for-55?
Met het Fit-for-55-pakket heeft de Europese Commissie een reeks ambitieuze initiatieven gelanceerd
De Nederlandse overheid zet steeds vaker verplichtingen in bij het klimaatbeleid. Ga maar na, de hybride warmtepomp wordt verplicht, zonnepanelen op grote bedrijfsdaken zijn de norm, en van Brussel mogen er na 2035 geen auto’s met brandstofmotor meer verkocht worden. Vervelend? Misschien, maar omarm de nieuwe realiteit, adviseert Advisor Manon Dees van Hague, want er liggen ook kansen voor het bedrijfsleven.
Geen dwang, zei minister Eric Wiebes van Economische Zaken & Klimaat in maart 2020. Voor de uitvoering van het Klimaatakkoord (2018) zouden klimaatmaatregelen zó aantrekkelijk zijn dat bedrijven hun CO2-uitstoot vrijwillig zouden terugdringen.
We zijn nu ruim twee jaar verder. De woorden van Wiebes zijn gelogenstraft. Verleiden was een mooie ambitie, maar we weten nu dat we daarmee het klimaatakkoord – 55% CO2-reductie in 2030 – niet gaan halen. Dus gooit de overheid het nu over een andere boeg; die van dwang. Wind op zee en zonnepanelen zijn weliswaar een groot succes, maar de verduurzaming van de industrie, de gebouwde omgeving en de mobiliteit blijven ver achter. Verplichtingen zijn onvermijdelijk om ook op die terreinen progressie te boeken. En dat is ook niet gek met een (klimaatdrammer) als minister.
Ik heb de stellige indruk dat veel bedrijven de beleidsommezwaai van de overheid nog niet goed zien aankomen. Maar de trend is onmiskenbaar. Zo is er de verplichtstelling van de hybride warmtepomp per 2026, de verplichting om zonnepanelen te leggen op nieuwe bedrijfspanden per 2025, en dan is er nog de verplichting voor bedrijfspanden om per 2023 minstens energielabel C te hebben. Ook Brussel doet mee, bijvoorbeeld met de eis dat nieuwe auto’s vanaf 2035 géén CO2 meer mogen uitstoten. Het zijn allemaal verplichtingen.
Het feest der verleiding is over. Dwang is het nieuwe beleidswapen. Het zou me niet verbazen als er nog een hele serie nieuwe dwangmaatregelen aan komen. Zoals een verplichte batterij bij zonnepanelen om filevorming op het overbelaste elektriciteitsnet tegen te gaan. Of een plicht voor de industrie om groene in plaats van grijze waterstof te gebruiken. Of het stapsgewijs verhogen van bijmengverplichting van biobrandstoffen.
Mijn advies aan het bedrijfsleven is om niet in de weerstand te schieten. Accepteer het gegeven dat overheden zich aan het akkoord van Parijs hebben gebonden en linksom of rechtsom de CO2-uitstoot naar beneden moeten managen. Laat je niet verrassen. Iedereen kan op zijn klompen aanvoelen dat er méér dwang aan komt. Zorg ervoor dat je product of dienst aansluit bij het nieuwe normerende Haagse klimaatbeleid.
Wij Nederlanders zijn eigenwijs, en we kunnen niet zo goed tegen dwang. We krijgen rode vlekken van verplichtingen. Maar we zullen er toch aan moeten wennen. Dan kun je als bedrijf beter de vlucht naar voren nemen.
Het pijnpunt bij nationaal dwangbeleid is het ontbreken van een internationaal level playing field. Bedrijven zullen opwerpen dat Duitsland en België het niet doen, of anders doen. Bedrijven zullen waarschuwen dat ze internationaal uit de markt worden geprijsd. Dat is natuurlijk een terechte zorg. Maar vergeet niet dat Duitsland en België het akkoord van Parijs óók moeten halen. En als het echt moet, zal de overheid wet- en regelgeving invoeren om eventuele concurrentie-achterstand op te heffen. Kijk bijvoorbeeld naar het instrument dat de Europese Unie optuigt CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism) om de concurrentiepositie van Europese bedrijven te beschermen. Dáár moet je met de overheid het gesprek over aan gaan. Dan zit je er constructief in.
Neem daarom als branche of als individueel bedrijf het voortouw. Acteer pro-actief: Hoe kun je als sector meters maken met CO2-reductie? Bedrijven weten dat beter dan het ministerie. Hoe kun je verplichtingen in de wet opnemen die werkbaar zijn en voor iedereen gelden? Een normering biedt ook kansen. Want als het Nederlandse bedrijfsleven voorop loopt met klimaatoplossingen, levert dat exportkansen op. Wen er dus maar aan, de overheid gaat vaker dwingen. Omarm het en doe er je voordeel mee.
Manon Dees is Advisor bij Hague en expert op het gebied van energie. Zij helpt u graag verder.
Met het Fit-for-55-pakket heeft de Europese Commissie een reeks ambitieuze initiatieven gelanceerd
Tijdens de Rotterdam Energy Port, het jaarlijkse energiecongres van het Rotterdamse havengebied, sprak
Een van onze medewerkers, Josja Roest is door het duurzame mediaplatform, Change
