Een groene EU? Eerst banden versterken met Latijns-Amerika
De Europese Unie (EU) heeft Latijns-Amerika en het Caribisch gebied (LAC) en
Historisch gezien heeft Europa veel vertrouwd op een beperkt aantal energie-importeurs. Deze overafhankelijkheid heeft de kwetsbaarheid van de energievoorziening blootgelegd tijdens recente gebeurtenissen, zoals de COVID-19-pandemie en de oorlog in Oekraïne. De oorlog benadrukt de dringende noodzaak voor Europa om over te schakelen naar een onafhankelijker, diverser en veerkrachtiger energieportfolio.
In lijn met het Akkoord van Parijs en de ambities van de Green Deal, die de EU verplichten tot koolstofneutraliteit tegen 2050, richt de EU zich op het diversifiëren van energiebronnen en het bevorderen van een groene energietransitie. Het “RepowerEU”-initiatief staat centraal in deze strategie, met als doel de afhankelijkheid van enkele leveranciers te verminderen en de uitrol van hernieuwbare energie in de EU te versnellen. Daarnaast is de Waterstofbank opgericht om particuliere investeringen in waterstofprojecten te stimuleren. Dit gebeurt door hernieuwbare energie te verbinden met de vraag in de EU en door aanvankelijke investeringsbarrières weg te nemen.
Afrika, dat eerder over het hoofd werd gezien, komt nu naar voren als een cruciale handelspartner voor de EU. Hoe kunnen we een succesvolle energiepartnerschap opbouwen die beide regio’s ten goede komt?
Afrika beschikt over enorme en diverse natuurlijke hulpbronnen, waardoor het continent een belangrijke speler is in de wereldwijde groene energievoorziening. Afrika herbergt aanzienlijke reserves van grondstoffen die essentieel zijn voor technologieën die de basis vormen van hernieuwbare energie-infrastructuren. Bijvoorbeeld, de Democratische Republiek Congo alleen al bezit ongeveer 50% van de wereldreserves aan kobalt, een cruciaal element voor het maken van batterijen, windturbines en zonnepanelen. Nu de wereldwijde vraag naar deze materialen stijgt, positioneert Afrika zich steeds meer als een toonaangevende leverancier voor de groene energiesector.
Daarnaast is het potentieel voor hernieuwbare energie in Afrika aanzienlijk. Volgens de Renewable Power Plant Database Africa kan tegen 2040, 76% van de elektriciteit op het continent afkomstig zijn van hernieuwbare bronnen, waaronder 82% uit waterkracht, 11% uit zonne-energie en 7% uit windenergie. Dit benadrukt Afrika’s rol niet alleen als belangrijke leverancier van essentiële mineralen, maar ook als leider in de productie en distributie van hernieuwbare energie.
Europese landen erkennen steeds meer het potentieel van Afrika voor duurzame ontwikkeling en samenwerkingsmogelijkheden. Een opvallend voorbeeld is het Italiaanse “Mattei Plan”, dat in november 2023 werd gelanceerd. Dit initiatief, gesteund door €5,5 miljard uit het Nationale Klimaatfonds en het ontwikkelingsbudget van Italië, streeft naar gedeelde doelen en projecten voor duurzame groei en samenwerking met Afrika.
Op EU-niveau versterkt de Global Gateway-strategie de banden met het continent via het Afrika-Europa Groene Energie Initiatief. Dit programma heeft als doel om Europese en Afrikaanse publieke en private sectoren te betrekken om de elektriciteitsproductie en toegang tot energie te verhogen, energie-efficiëntie te bevorderen, hervormingen te ondersteunen voor een gunstig regelgevingsklimaat voor private investeringen en marktintegratie te bevorderen. Het betreft de EU, lidstaten en grote Europese financiële instellingen zoals de Europese Investeringsbank (EIB) en de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBWO).
Daarnaast positioneren internationale projecten zoals de “Lobito Corridor” Afrika als een cruciale partner in de energieproductie en distributie. Dit infrastructuurproject, inclusief een spoorweg- en wegennetwerk van de haven van Lobito (Angola) aan de Atlantische kust naar Zambia en andere zuidelijke Afrikaanse landen, heeft tot doel de handel te verbeteren, transportkosten te verlagen en regionale economische ontwikkeling te ondersteunen.
Nu Europa zijn inspanningen verhoogt om zijn energievoorziening te diversifiëren en nieuwe partnerschappen met Afrika aan te gaan, moet het verschilende complexen uitdagingen aanpakken. Geopolitieke spanningen, een gebrek aan regelgevingskaders en een ongunstig investeringsklimaat kunnen obstakels vormen.
Europa kan Afrika ondersteunen bij het opzetten van sterke investeringskaders door technische bijstand, financiële steun en beleidsadvies te bieden. Dit omvat het delen van expertise om duidelijke regelgeving te ontwikkelen, het verstrekken van financiering voor infrastructuur en hernieuwbare energie, en het aanmoedigen van particuliere investeringen door middel van risicodelingsmechanismen. Europa kan ook de toegang tot markten ondersteunen via handelsakkoorden, innovatie bevorderen door middel van onderzoeks-samenwerkingen, en bijdragen aan duurzaamheidsinitiatieven. Het versterken van bestuurs- en transparantiekaders zal helpen een aantrekkelijker investeringsklimaat te creëren, wat uiteindelijk economische groei en ontwikkeling in heel Afrika bevordert.
Bovendien zal de ontwikkeling van een groene energie-industrie in Afrika sterker zijn als deze niet alleen export naar Europa ondersteunt, maar ook aanzienlijk bijdraagt aan het binnenlandse energieverbruik en de sociale en economische ontwikkeling in Afrikaanse landen stimuleert.Door ervoor te zorgen dat hernieuwbare energieprojecten bijdragen aan lokale gemeenschappen — door betrouwbare energie te leveren, banen te creëren en de infrastructuur te verbeteren — zal het partnerschap duurzamer en rechtvaardiger worden, wat zal leiden tot bredere en langdurigere voordelen voor beide continenten.
Door sterke en evenwichtige partnerschappen op te bouwen die zijn gebaseerd op gedeelde economische belangen, kunnen Europa en Afrika een toekomst van welvaart en wederzijds voordeel creëren. Deze relaties moeten niet alleen inspelen op de directe energiebehoeften, maar ook de weg banen voor langdurige stabiliteit en groei voor beide continenten. Deze samenwerkingsbenadering vertegenwoordigt een win-win-scenario dat de traditionele machtsdynamieken overstijgt.
Samen kunnen Afrika en Europa, door middel van eerlijke en evenwichtige relaties, zorgen voor een stabiele en welvarende toekomst, waarmee de effectiviteit van strategische partnerschappen in het oplossen van mondiale uitdagingen wordt aangetoond.
De Europese Unie (EU) heeft Latijns-Amerika en het Caribisch gebied (LAC) en
Vijf vragen aan Felipe García-Echeverri Wie is Felipe García-Echeverri? Ik ben geboren
De komst van deze digitale euro en de bijbehorende beleidsaanpassingen zullen het
