Geopolitieke crisis biedt mogelijk duurzamer perspectief

Door de oorlog in Oekraïne is er een nieuwe realiteit ontstaan. De oorlog is in de eerste plaats een menselijk drama. “Maar de geopolitieke crisis kan wel zorgen voor een nieuw en duurzamer perspectief”, schrijft Jorick Albers, Account Director European Affairs bij Hague.

Europa zet maximaal vaart achter duurzame energie, om ze snel mogelijk verlost te zijn van de grillen van Poetin. Maar het is een illusie te denken dat we het op korte termijn zonder fossiele brandstoffen kunnen stellen. Brussel wil de import van Russisch gas in 2027 naar nul hebben teruggebracht – wat mogelijk al veel sneller gaat gebeuren. Voor zover dat niet met duurzame energie kan worden vervangen, moet Europa terugvallen op Liquified Natural Gas (LNG) uit andere landen. LNG is aardgas dat vloeibaar wordt gemaakt zodat het per tanker verscheept kan worden. LNG-transport is duur, dus gasrijke landen in het relatief dichtbij gelegen Noord-Afrika en het Midden-Oosten komen als eerst in beeld om zaken mee te doen.

De Europese zoektocht naar LNG maakt veel gasexporterende landen echter achterdochtig. Want als Europa in 2050 klimaatneutraal wil zijn, hoe bestendig is dan de handelsrelatie? Landen als Qatar, Libië en Algerije willen best zakendoen, maar kunnen hoge investeringen aan hun kant alleen verantwoorden door lange termijncontracten af te sluiten. Spoort dat met de Europese ambitie om de gasconsumptie zo snel mogelijk af te bouwen?

Groene waterstof

In de nieuwe geopolitieke realiteit staan grote economische en zakelijke belangen op het spel. Gelukkig gaat het niet alleen om gascontracten. De beoogde nieuwe handelspartners zijn ook uitermate goed gepositioneerd om een rol te spelen in de duurzame energievoorziening van de toekomst. Er zijn voor landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten veel kansen om groene waterstof te produceren met goedkope zonne-energie. Europa zal een deel van de waterstof – nodig voor chemie, industrie en transport – zelf produceren, maar zal zeker ook behoefte hebben aan import. De import van aardgas wordt dan langzaam maar zeker vervangen door de import van waterstof, bijvoorbeeld in de vorm van ammonia. Zo ontstaan nieuwe handelsrelaties waarbij Europa de energietransitie vorm kan geven zonder die landen te laten vallen.

Deze geopolitieke crisis kan dus zorgen voor een nieuw en duurzamer perspectief. Voorwaarde is wel dat er meer diversificatie plaatsvindt, zodat geen enkel land om politieke motieven de Europese energievoorziening kan ontregelen. Dat is ook realistisch, want er zijn meer landen met overvloedige zonneschijn, dan landen met olie- en gasreserves.

Nieuwe industriële revolutie

De schuivende panelen op het geopolitieke wereldtoneel hebben grote gevolgen, ook voor het bedrijfsleven. Handelspolitiek is in de eerste plaats werk voor regeringsleiders, ministers en ambtenaren. Maar voor het (internationale) bedrijfsleven is het van belang om marktontwikkelingen te begrijpen en je invloed aan te wenden als het moment daar is. Bedrijven moeten ervoor waken te lang langs de zijlijn te blijven staan.

Afwachten is het slechtste advies denkbaar. Eurocommissaris Frans Timmermans zegt terecht dat we middenin een industriële revolutie zitten. Alles wordt hervormd om de klimaatdoelstellingen te halen. Neem de lucht- en scheepvaart, daar is écht werk aan de winkel. Om in 2050 klimaatneutraal te zijn moeten in die sectoren nu de juiste investeringsbeslissingen worden genomen. De wetgeving om dat voor elkaar te krijgen wordt nú geschreven.

Brussel is geen onneembaar bastion

Bedrijven doen investeringen met een horizon van 10 of 20 jaar, of nog langer. Helderheid is dus cruciaal. Is biomassa duurzaam? Gaan we voor kernenergie? Is blauwe waterstof (gemaakt van aardgas, waarbij de vrijgekomen CO2 wordt afgevangen en opgeslagen) wel of niet duurzaam? CO2-opslag: is dat effectief klimaatbeleid, of levensverlenging van de fossiele industrie? Kortom: welke technologieën kunnen bedrijven gebruiken in de energietransitie? Hoe langer Brussel wacht met antwoorden, hoe moeilijker het wordt om in 2050 klimaatneutraal te zijn.

Voor bedrijven is het soms lastig om deze zorgen voor het voetlicht te krijgen in Brussel. Maar de Europese instituties zijn geen onneembaar bastion. Beleidsmakers staan best open voor bedrijven met goede ideeën. Als je een goed verhaal hebt, is er veel ruimte voor een constructief gesprek. Coalities van bedrijven die constructief meedenken, die voorstellen doen hoe doelstellingen gerealiseerd kunnen worden, maken een goede kans op een luisterend en welwillend oor.

Wij helpen u graag

Hague helpt u in gesprek te gaan met uw stakeholders. We verkennen aanknopingspunten en brengen gedeelde belangen en risico’s voor uw reputatie in kaart. We onderzoeken wat stakeholders beweegt, wat ze echt van u vinden en wat u kan doen – of juist moet laten – om in hen een bondgenoot te vinden.

Hague zoekt naar coalities en kansen, en neemt samen met u actie om uw stakeholders te overtuigen. Benieuwd hoe? Neem dan contact op met Account Director Jorick Albers. Hij helpt u graag verder.

Vaker relevante public affairs tips ontvangen voor uw organisatie? Schrijf u dan hier in op onze nieuwsbrief die wij eens per kwartaal uitsturen.