Het CBS verwacht dat in 2040 naar schatting 26 procent van de bevolking 65-plusser is, waarvan een derde ouder is dan 80 jaar. Met de toename van het aantal ouderen stijgt de zorgvraag. Van de mensen van 65 jaar en ouder heeft namelijk 70 procent een chronische ziekte en van de mensen van 75 jaar en ouder heeft maar liefst de helft meer dan één chronische ziekte. En dat kost geld, veel geld. Naar schatting zo’n 174 miljard euro in 2040.

Het afgelopen jaar vlogen de miljarden ons om de oren om zo de samenleving op de been te houden. Nu het ‘begin van het einde’ van de coronacrisis langzaam in zicht komt, wordt het tijd om naar de kosten te kijken. Aan het komende kabinet de nobele taak om te beslissen hoe we de zorgrekening gaan betalen in 2021 en verder.

Voorkomen is beter dan genezen

Preventieve zorg is een belangrijk onderdeel van de oplossing. En het lijkt zo simpel. Iedereen is voor preventie. Toch is preventiebeleid nog heel beperkt. Preventie heeft namelijk een imagoprobleem.

Preventie kan globaal genomen worden onderverdeeld in gezondheidsbevordering en ziektepreventie:

In 2018 heeft minister Blokhuis met de industrie een preventieakkoord gesloten. Wat valt op? Het beleid richt zich op het tegen gaan van ongezond gedrag. Dit is een fundamentele denkfout. Suiker en vet zijn lekker, roken is verslavend, en alcohol is gezellig. Mensen zitten niet te wachten een belerend vingertje vanuit Den Haag over hun intake van genotsmiddelen. Zo laat ook onderzoek van Ipsos zien dat een veelbesproken suikertaks kan rekenen op verdeeldheid: 40% van de Nederlanders vindt dit een goed idee, 30% vindt het een slecht idee. Preventiebeleid moet daarom gaan over het stimuleren van gezond gedrag. Denk bijvoorbeeld aan sportvoorzieningen voor jongeren tot 18 jaar en gratis groente en fruit op basisscholen. Dat zijn maatregelen waar iedereen blij van wordt.

Ook bij ziektepreventie speelt beeldvorming parten. Vroegtijdige signalering is goed ingebed in Nederland. Vaccinatiebeleid daar en tegen kan rekenen op meer scepsis. Neem het coronavaccin. Negen maanden bloed, zweet en lange dagen heeft ons een stap dichter bij de vrijheid gebracht. Een of twee verlossende prikjes en je bent (voor zover bekend) beschermd tegen het akelige coronavirus. Helaas deelt niet iedereen deze mening. Een vertrouwenskwestie, gevoed door wantrouwen in het motief van de farmaceutische industrie. Een imagoprobleem.

Het komende kabinet moet dus inzetten om de beeldvorming rondom preventie te verbeteren. Dat vraagt om structurele financiële middelen en lange termijn commitment. Een mooi onderwerp voor aan de formatietafel.

Vragen over beleidsbeïnvloeding in de gezondheidssector? Kijk verder op onze expertisepagina of neem contact met ons op.