De wereld verkeert in een ongekende crisis. In het kader daarvan zijn veel bedrijven bezig met een stukje maatschappelijke betrokkenheid. Het is heel mooi om te zien dat die saamhorigheid er is.
Tegelijkertijd moeten we in de gaten houden dat de bedrijven waarvoor we werken, zich maatschappelijk betrokken blijven opstellen. Is dat niet het geval, dan moeten we zorgen dat de morele en corporate kompasnaalden dezelfde kant opdraaien. Dat kunnen we samen doen, mits we er met een kritische blik naar kijken.
2009: ‘Never waste a good crisis’
In het crisisjaar 2009 begon ik als lobbyist. Velen maakten een grote recessie door, maar ‘mijn’ bureausector kende goede tijden: de omzet verdubbelde. Onder het adagium ‘Never waste a good crisis’ draaiden corporates en banken massaal aan het lobbyvliegwiel. Begrijpelijk, want de publieke en politieke opinie keerde zich tegen deze ‘mastodonten van het kapitalisme’. De vraag: of de overheid hen overeind kon houden met publieke middelen, het liefst onder niet al te strenge voorwaarden.
Hoewel dit een leerzame tijd was voor mij als startende lobbyist, moest ik mijn principes soms opzijzetten. Ik zag hoe moeilijk het was voor mijn opdrachtgevers om hun bedrijf van koers te laten veranderen. Het corporate kompas was leidend en de aandeelhouders profiteerden daarvan. Met durfkapitaal namen bedrijven grote risico’s volgens het winner-takes-all-principe. Daarnaast lobbyden ze erop los om hun voordeel te doen met minder belastingen, ‘innovatieprikkels’ en een flexibelere arbeidsmarkt. De staat moest garant staan voor groei.
2020: De geschiedenis herhaalt zich
Nu, ruim 10 jaar later, is het opnieuw crisistijd. Het mkb – de echte groei- en banenmotor van Nederland – heeft het wederom zwaar. Familiebedrijven proberen met man en macht hun medewerkers aan boord te houden. Daarvoor spreken zij met moeite vergaarde buffers aan. Aan het andere eind van het spectrum zitten disruptiekampioenen zoals Bird, een bedrijf dat in één Zoom-meeting een paar honderd medewerkers ontsloeg. Of Booking.com, dat ondanks zijn miljardenomzet aanklopt bij de staat. De geschiedenis herhaalt zich.
Maar hoe je je opstelt tijdens deze crisis, werkt ook daarna door. Gelukkig geven talloze bedrijven wél het goede voorbeeld: Heineken zet bier om in handwasgels en KLM slaat samen met Coolblue een luchtbrug om zoveel mogelijk mondkapjes naar Nederland te halen. Fijn dat Vadertje Staat ook hen ondersteunt.
Maak uw morele kompas leidend én duurzaam
Wat ik zelf merk, is dat veel corporate-afdelingen overuren draaien. Zij willen de crisis doorkomen én kansen zoeken om zich juist nu van een positieve kant te laten zien. Dat is een stukje pr, maar er zitten ook veel oprechte bedoelingen achter.
Daarbij zou ik wel graag het volgende kwijt willen. Denk eens wat meer aan uw eigen principes en waarden en toets deze aan het corporate kompas van uw bedrijf. Is het nodig om te kalibreren? Gebruik hiervoor dan uw interne invloed.
En wees na de crisis ook zo maatschappelijk betrokken. Richt u op de zaken die er echt toe doen. Zorg goed voor uw medewerkers, klanten en leveranciers. Leg voldoende buffers aan, betaal eerlijk belasting, betaal minder dividend, stop niet met verduurzamen en versnel de energietransitie. Verbreed daarnaast uw lobby: stimuleer andere bedrijven om zich óók zo op te stellen en een evenwicht tussen ‘people, planet and profit’ te vinden. Dan groeien we samen en komen we allemaal sterker uit deze crisis.
