19 januari 2022

Marion Banide

Het Franse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie

Europese ambities en binnenlandse uitdagingen

De overlap tussen de Franse nationale verkiezingskalender en het Franse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie kan worden gezien als een uitdaging. Tegelijkertijd biedt het zittend president Emmanuel Macron ook politieke kansen.

Terwijl Frankrijk zich voorbereidt op de verkiezing van hun nieuwe president in april, wakkert het Franse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie publiek debat aan. In een context van toenemende polarisatie van de Franse samenleving, staan voorstanders als Emmanuel Macron, Valérie Pécresse, Yannick Jadot, Christiane Taubira en Anne Hidalgo lijnrecht tegenover eurosceptici als Marine Le Pen, Éric Zemmour, Jean-Luc Mélenchon en Nicolas Dupont-Aignan.

Het voorzitterschap plaatst Europa in het hart van de Franse presidentiële campagne en dwingt degenen die de ambitie hebben om het presidentschap over te nemen, hun standpunt te verduidelijken.

Het eerste voorzitterschap in veertien jaar

Op 1 januari kleurden in Parijs enkele van de symbolische monumenten van de hoofdstad, zoals de Eiffeltoren, de Arc de Triomphe, het Louvre en de Notre Dame, blauw om het begin van het Franse voorzitterschap – dat loopt van januari tot en met juni van 2022 – van de Raad van de Europese Unie te vieren.

Frankrijk heeft veertien jaar lang niet de kans gehad om deze taak te vervullen. Het laatste Franse voorzitterschap dateert uit 2008. Frankrijk zal als voorzitter een bemiddelende rol spelen om consensus tussen de 27 lidstaten te bereiken. Daarnaast zal Frankrijk de Raad vertegenwoordigen in relatie tot andere Europese instellingen zoals de Europese Commissie en het Europees Parlement. Tot slot zal Frankrijk het voorzitterschap gebruiken om de doelstellingen die het voor Europa wil vaststellen, over het voetlicht te brengen.

Met de presidentiële verkiezingen in aantocht in april 2022, gaat het voorzitterschap gepaard met onzekerheid. Ook de parlementsverkiezingen die twee maanden later volgen kunnen invloed hebben op het Europese beleid. De vraag is of het Franse voorzitterschap de verwachtingen kan waarmaken, of dat de nationale politieke agenda de Europese ambities van president Macron de baas wordt?

Momentum voor President Macron

De Europese Unie heeft altijd al een prominente rol gespeeld in het politieke discours van Emmanuel Macron. Het voorzitterschap van de Raad door Emmanuel Macron biedt hem een unieke kans om zijn Europese doelstellingen kracht bij te zetten en tegelijkertijd zijn electoraat te behouden en tevreden te stellen.

Zijn Europees mandaat wordt dus een strategisch instrument van zijn nationale campagne; een mogelijkheid om zijn visie op Europa opnieuw te belichten en bevestigen. Ook stelt het hem in staat terug te keren naar zijn grondbeginselen: de bevordering van de Europese soevereiniteit en zijn stellingname tegen nationalisme – de rode lijn in zijn verkiezingsprogramma.

De herverkiezing van Emmanuel Macron als president van Frankrijk zou zijn legitimiteit en zijn ambities voor de Raad van de Europese Unie versterken. Als hij niet wordt herkozen, rijst de vraag naar de continuïteit en kracht van de toezeggingen die Frankrijk in het kader van zijn Europees mandaat heeft gedaan. Want wat zal er gebeuren met de Europese prioriteiten van Macron, als zijn opvolger eurosceptisch is?

Ten slotte mag de Franse president niet vergeten dat we te maken hebben met zeer gevoelige onderwerpen, met name op geopolitiek niveau. Onze expert op dit gebied, Ed Kronenburg, voormalig ambassadeur van Nederland in Frankrijk en associate partner bij Hague France Conseil geeft commentaar.  

Ed Kronenburg

“De agenda van het Franse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie is in een context van nationale verkiezingen zwaar beladen en ambitieus. Het houdt geen rekening met externe ontwikkelingen die de initiële doelstellingen kunnen wijzigen of verstoren. Bijna 14 jaar geleden, in 2008, kreeg het Franse EU-voorzitterschap te maken met oorlog tussen Rusland en Georgië. Laten we hopen dat de huidige spanningen tussen Rusland en Oekraïne afnemen en niet leiden tot een vergelijkbaar scenario.”

Meer weten over het Franse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie?

Ben je geïnteresseerd in Frans en Europees nieuws? Wil je op de hoogte blijven van de laatste trends op het gebied van Europese regelgeving en de politieke en economische ontwikkelingen van de Europese lidstaten volgen?

Schrijf je in voor de Hague Times – onze nieuwsbrief – en laat je meevoeren in de analyses van onze experts. 

Deel deze resource
19 januari 2022

Marion Banide

Hague corporate affairs logo

Ontvang de laatste insights

Of volg ons