Boerenprotesten: Wanneer duurzaamheid botst met economische realiteit- Deel 3

Het versterken van de veerkracht van de sector door innovatie.

De landbouw- en voedingssector onderscheidt zich als een van de meest dynamische terreinen op het gebied van onderzoek en de adoptie van geavanceerde technologieën. Het voornaamste doel is het optimaliseren van het grondgebruik en het ontwikkelen van productievere en voedzamere gewassen.

In stedelijke gebieden verschijnt meer verticale landbouw om ruimtebeperkingen aan te pakken en te voldoen aan de vraag naar lokaal geproduceerde producten, zodat de CO2-uitstoot van transport wordt verminderd. Ondertussen worden er in landelijke gebieden oude en nieuwe klimaatbestendige landbouwpraktijken (her)ingevoerd, zoals de teelt van droogtebestendige gewassen, de implementatie van waterbesparende irrigatiesystemen of het gebruik van koolstofvastleggingstechnieken. Deze voorbeelden zijn gericht op het verzachten van de impact van klimaatverandering op lokale voedselproductie. Deze innovaties bieden boeren ook nieuwe mogelijkheden om hun afhankelijkheid van weersschommelingen of input van externe factoren te verminderen.

Veel van deze oplossingen zijn eenvoudig, kosteneffectief en hebben een snel positief effect op de productie en de inkomsten van boeren. Belangrijk is dat deze oplossingen toegankelijk zijn voor landbouwgemeenschappen wereldwijd, wat leidt tot een grotere economische veerkracht en duurzaamheid, ongeacht de schaal.

Overheidssteun is cruciaal om toegang tot innovatie te vergemakkelijken en boeren voor te lichten over deze opties, maar beleidsmakers kunnen obstakels opwerpen. Zo beperken Franse en Europese wetten de verkoop en distributie van niet-geteste en niet-gecertificeerde zaden, wat financiële lasten met zich meebrengt voor boeren die geïnteresseerd zijn in het gebruik van inheemse gewassen. Organisaties zoals Kokopelli, de Franse zadenbank, hebben deze wetten al lang betwist en pleiten voor een grotere diversiteit aan zaden en de mogelijkheid voor kleinschalige boeren om zaden vrij te bewaren en uit te wisselen, ter bevordering van biologische en traditionele landbouwpraktijken en het behoud van de biodiversiteit.

Vanuit het oogpunt van de consument kan het bevorderen van lokale en regionale voedselsystemen de milieu-impact van voedseltransport verminderen, zoals eerder benoemd. Het ondersteunen van lokale economieën en het verbeteren van de voedselzekerheid kan worden bereikt door de productie en consumptie van lokaal geproduceerde en seizoensgebonden voedingsmiddelen aan te moedigen. Deze aanpak bevordert ook een sterkere band tussen consumenten en producenten, stimuleert de veerkracht van de gemeenschap, behoudt culturele voedseltradities en adresseert de noodzaak om de voedselvoorziening dicht bij de consumptiegebieden te plaatsen.

Echter, voor consumenten kan de nadruk op lokale en regionale voedselsystemen resulteren in minder keuzes en minder variatie als voedingsmiddelen die een langer transport nodig hebben worden verwaarloosd. Voor landbouwgemeenschappen die afhankelijk zijn van export vanuit de andere kant van de wereld, kan deze verschuiving een existentiële bedreiging vormen. In de praktijk, hoewel regionale en lokale voedselsystemen een cruciale rol spelen, zijn ze mogelijk niet voldoende om lokale bevolkingen volledig te voeden. Het terugvallen op wereldwijde voedselsystemen blijft een essentieel onderdeel om een steeds groeiende bevolking te voeden.

Nogmaals, het is essentieel om grenzen te stellen om de agri-food sector in staat te stellen een evenwicht te vinden tussen milieu- en economische duurzaamheid.

***

De recente protesten benadrukken een groeiend gevoel van ontevredenheid onder de boeren. Deze protesten dwingen ons om de relatie tussen producenten en consumenten, boeren en industriële groepen, de dynamiek tussen conventionele en moderne landbouw, evenals onze relaties met het land, onze voedselsystemen en het behoud van de natuur te heroverwegen. Deze protesten onderstrepen de onderlinge verbondenheid tussen milieubescherming, welzijn van de gemeenschap en landbouwpraktijken.

Het huidige voedselsysteem verergert de ongelijkheid en de spanning bij boeren, terwijl wereldwijde samenwerking en kennisdeling essentieel zouden zijn voor het aanpakken van gedeelde uitdagingen. Lopende en nieuwe regelgeving kan leiden tot het tegenwerken van boeren in het ene land ten opzichte van boeren in een ander land. Ook tussen verschillende regio’s kan regelgeving een negatief effect hebben op de verhouding tussen de boeren. Terwijl internationale samenwerking, een verhoogde dialoog, gezamenlijke onderzoeken en overdracht van nieuwe technologieën juist nodig zijn om best practices te delen, zodat innovaties de duurzame landbouw en voedselsystemen wereldwijd kunnen ondersteunen.