Attilio Caligiani is partner van het Brusselse kantoor van Hague Corporate Affairs en Siska Pottie is oprichter en secretaris-generaal van de Alliantie voor plantaardig voedsel (European Alliance for Plant-Based Foods: EAPF). Samen schreven zij dit blog over hoe de plantaardige voedingssector Europa op weg kan helpen naar een duurzame toekomst en hoe organisaties en deskundigen hierbij kunnen helpen.
Steeds meer mensen kiezen voor plantaardige voeding – producten op basis van groenten, granen, peulvruchten, soja, noten, paddenstoelen en algen – omdat ze zich zorgen maken over de klimaatverandering, het verlies aan biodiversiteit, de gezondheid van de mens en het dierenwelzijn. De aanvaarding van plantaardige voeding bevindt zich nog maar in de beginfase en dus kan de sector nog niet op een gelijk speelveld opereren. Plantaardige voeding kan de EU helpen om te bouwen aan een duurzame toekomst, maar dan moeten voor plantaardige voeding wel dezelfde regels gelden als voor vlees en zuivel. Ook het gebrek aan financiële middelen voor de inspanningen om het gebruik ervan te bevorderen moet worden aangepakt.
Duurzame landbouw
De landbouw is verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de koolstofvoetafdruk van de EU: bijna 70% van de uitstoot van broeikasgassen is afkomstig van de veeteelt. Plantaardige voedingsmiddelen vormen een interessante mogelijkheid voor verschillende EU-initiatieven die deze milieuproblemen willen aanpakken. We hebben het dan onder andere over de strategie “Farm to Fork”, die de hoeksteen vormt van het nieuwe Europese agrovoedingsbeleid en die de overgang naar duurzamere en sterkere voedingssystemen moet versnellen, de Europese Green Deal, die Europa tegen 2020 naar een koolstofvrije economie moet leiden, en Horizon Europa, dat onderzoek en innovatie op het vlak van plantaardige alternatieven voor dierlijke producten centraal plaatst.
Een groeiende markt voor plantaardig voedsel
Naar verwachting wordt de plantaardige sector tegen 2025 een markt van €7,5 miljard in de EU. De verkoop is tussen 2010 en 2020 met bijna 10% per jaar gestegen. Behalve economische groei biedt de sector landbouwers ook de mogelijkheid om hun landbouwgewassen te diversifiëren, wat actief bijdraagt tot een betere weerbaarheid van de EU tegen de klimaatverandering, en wat voor velen ook nieuwe economische kansen creëert.
De Europese instellingen moeten een leiderschap aan de dag leggen om de plantaardige sector efficiënter te maken en banen te scheppen, om te zorgen voor gelijke spelregels voor plantaardige en dierlijke voedingsmiddelen, de toegang tot plantaardige voeding en voorlichting over de voordelen ervan voor gezondheid en milieu. Ook is het van cruciaal belang dat er incentives komen die gezondere en duurzamere consumptiepatronen stimuleren en dat er tegelijk ook een eerlijke markttoegang komt voor plantaardige voeding in heel Europa. Daarvoor moeten bestaande belemmeringen, zoals hogere belastingtarieven, worden weggenomen, moeten de milieu- en gezondheidsvoordelen van plantaardige voeding worden erkend en moet bij de aankoop van plantaardige voeding duidelijkheid worden verschaft, zodat de consument de milieu-impact ervan kan vergelijken met die van zuivel en vlees.
De European Alliance for Plant-based Foods (EAPF)
De European Alliance for Plant-based Foods (EAPF) leidde en coördineerde het pleidooi tegen AM171 in de GMO-verordening; in het kader van de trialoogonderhandelingen tussen het Europees Parlement, de Commissie en de Raad op 25 mei slaagde de EAPF in haar opzet om dit amendement te laten schrappen. Het amendement legde immers strenge communicatievoorschriften op voor plantaardige zuivelalternatieven, waardoor het onmogelijk werd om consumenten degelijk te informeren en om te communiceren over de voedings- en milieuvoordelen van plantaardige voedingsmiddelen ten opzichte van zuivelproducten. Dit eerste succes tegen AM171 is een stimulans voor de verdere werkzaamheden van de EAPF met betrekking tot andere voorschriften en beleidsmaatregelen die de ontwikkeling van de sector belemmeren. Op die manier biedt de alliantie burgers duurzamere voedselkeuzes en helpt het de EU om haar klimaatambities waar te maken.
Jarenlang was er sprake van een sterke lobby die pleitte voor de vlees- en zuivelindustrie. Nu vormt de plantaardige sector één front om te kunnen strijden met gelijke wapens. De European Alliance for Plant-based Foods werd pas vorig jaar opgericht met de bedoeling de krachten te bundelen en een “coalitie van bereidwilligen” te vormen om de overgang naar duurzamere plantaardige voedingspatronen aan te sturen en te versnellen.
De plantaardige sector volgt daarom een collectieve, meerzijdige aanpak die een heel diversie achterban van consumenten, voedselproducenten, startups, fabrikanten, niet-gouvernementele organisaties (NGO’s), voedingsdeskundigen, grote en kleine bedrijven, en de academische gemeenschap verenigt. De Alliantie wil duurzame voedselsystemen bevorderen door op Europees en nationaal niveau te pleiten voor een beleid dat plantaardige voeding ondersteunt en erkent welke essentiële rol deze voeding speelt in de huidige overgang naar een duurzame toekomst.
Door Attilio Caligiani en Siska Pottie
