Politiek
Het failliet van de vertragingslobby
Het failliet van de vertragingslobby Het is lange tijd een succesvol recept
In Brussel wordt er volop gewerkt aan de nieuwe verpakkingsverordening. De Commissie heeft eind november een voorstel gepubliceerd. Het wachten is nu op het Europees Parlement en de Raad, bestaande uit de verantwoordelijk bewindspersonen per lidstaat, die met een eigen tekstvoorstel zullen komen. Ook in Nederland staat het onderwerp op de politieke agenda. Het kabinet heeft met een BNC-Fiche steun voor het pakket aan maatregelen uitgesproken. Het kabinet, gesteund door de Kamer, roept bovendien op tot nog ambitieuzer beleid. Daarom heeft de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, Viviane Heijnen, een eigen programma gepresenteerd om de transitie naar een circulaire economie te versnellen. Nederland wil in 2050 volledig circulair zijn. De kern van het Nationale Programma Circulaire Economie (NPCE) is dat Nederland het gebruik van ‘virgin’ grondstoffen wil verminderen en sneller en meer wil recyclen.
Soms heb ik na een luie zondag geen zin om ‘s avonds te koken. Dan laat ik graag Indiaas eten bezorgen. De rijst en de curry zitten allebei in een plastic bakje, folie er overheen. De papadum is verpakt in een papieren zakje. En het geheel zit in een papieren tasje. Best veel afval, constateer ik na afloop, als ik voldaan op de bank plof.
Vanaf 2030 kan al dat afval niet meer. Tenminste, als de Europese Verpakkingsverordening ongewijzigd wordt doorgevoerd in de lidstaten. Met deze Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR) beoogt Brussel het hergebruik en de recycling van verpakkingen te stimuleren en een eind te maken aan de verspilling van grondstoffen.
De afgelopen tien jaar nam het verpakkingsafval met 20% toe in de Europese Unie. Van al het plastic dat we gebruiken gaat 40% naar verpakkingen en van al het papier maar liefst de helft. Voor de productie van plastic is veel olie nodig en de fabricage van papier kost bomen en energie. Sinds 2012 is bovendien hoeveelheid niet-recyclebare verpakkingen fors toegenomen. Voor een transitie naar een circulaire economie moeten we juist fors minder (fossiele) grondstoffen gebruiken en hergebruik en recycling stimuleren.
Iedereen die om zich heen kijkt – in de supermarkt, het fastfoodrestaurant, het koffietentje – ziet dat de ambitie om de hoeveelheid verpakkingen naar beneden te brengen een no brainer is. Het is ook goed dat de Europese Commissie met ambitieuze plannen komt om verspilling tegen te gaan. Maar de verordening in zijn huidige vorm mist maatwerk.
Een van de geplande maatregelen is bijvoorbeeld het terugdringen van het aantal wegwerpverpakkingen (‘single use packaging’). Hoe ver een verbod reikt is (nog) niet duidelijk. Maar striktere regels voor het gebruik van wegwerpverpakkingen betekenen in ieder geval dat het Indiase restaurant de rijst en curry niet meer zomaar in een plastic bakje mag leveren, dat ik na het eten in de prullenbak gooi.
In Londen zijn zes maaltijdbezorgers – waaronder JustEat Takeaway – al een experiment gestart met het inzamelen van bakjes en verpakkingen van bezorgmaaltijden. Klanten kunnen op vrijwillige basis hun spullen terugbrengen naar een verzamelpunt (lees er hier meer over).
De verpakkingsverordening gaat heel veel bedrijven raken, met name in de horeca, retail en e-commerce. Veel van die bedrijven zitten niet stil. Er wordt al jaren geïnvesteerd in het recyclebaar maken van verpakkingen. Voorbeeld: webwinkels die kleding niet meer in plastic zakken maar in kartonnen pakketten bezorgen. En karton heeft, zeker in Nederland, een zeer hoge recyclinggraad. Dat is vooruitgang, maar zoals het er nu naar uitziet mogelijk niet goed genoeg om aan de richtlijn te voldoen.
De nieuwe richtlijn is een verordening, wat inhoudt dat de regelgeving direct toepasbaar is in alle EU-lidstaten, zonder nationale vertaalslag. Dit heeft als voordeel dat internationaal opererende bedrijven kunnen vertrouwen op consistent beleid in de hele Europese Unie. Echter betekent het ook dat elk land op eenzelfde verpakkingsafvalbeleid krijgt, terwijl het de afvalverwerking en recyclingmogelijkheden per land sterk verschillen. De nieuwe regelgeving mist ruimte voor maatwerk.
Meer weten over de transitie naar een circulaire economie en de PPWR? Neem contact op met Danielle Schweitzer.
Of schrijf u in op de nieuwsbrief en ontvang eens per kwartaal blogs van onze advisors in uw inbox.
Het failliet van de vertragingslobby Het is lange tijd een succesvol recept
Het schaakspel rondom de MVO-wetgeving Topman Peter Berdowski van Boskalis gooide onlangs
Dwing je eigen duurzaamheidsstrategie af Het duurzaamheidsbeleid van grote bedrijven wordt steeds
