12 april 2023

Het failliet van de vertragingslobby

Het is lange tijd een succesvol recept geweest: lobbyen om te vertragen en de levensduur van je business model op te rekken. Maar politiek en publiek prikken daar steeds sneller doorheen. Moderne bedrijven omarmen de verandering en lobbyen juist om obstakels op de weg naar een betere wereld uit de weg te ruimen. Dit vraagt echter wel om CEO’s met lef, schrijft Alex Klein, Account Director bij Hague Corporate Affairs.

Wat doen grote bedrijven die door nieuwe regelgeving hun omzet vrezen te verliezen? Ze zaaien twijfel. Dat deden tabaksfabrikanten toen bleek dat roken kankerverwekkend was. Dat deden oliemaatschappijen toen duidelijk werd dat het klimaat opwarmt door fossiele brandstoffen. En dat doen boeren nadat werd aangetoond dat stikstofemissies de natuur vernielen.

De twijfelstrategie is effectief omdat het inspeelt op een essentiële eigenschap van wetenschappers, namelijk dat ze altijd op zoek gaan naar bewijs dat bestaande wetenschappelijk kennis ondergraaft (falsifieert). Dat is de academische route naar nieuwe kennis en inzichten. Hoewel er grote wetenschappelijke consensus bestaat dat de mens verantwoordelijk is voor klimaatverandering, blijft het heel effectief om te beweren dat klimaatverandering van alle tijden is en dat CO2 goed is omdat planten anders niet groeien. De vertragingslobby gebruikt twijfel niet als motor van wetenschappelijke progressie, maar als een flinke schep zand in de politieke besluitvorming. Twijfel vraagt namelijk om méér onderzoek, en méér praten. Met als resultaat uitstel, soms zelfs afstel.

Recept is uitgewerkt

Maar het recept van de vertragingslobby is uitgewerkt. Waarom? In de eerste plaats omdat politiek en publiek steeds sneller en vaker door de wankele argumentatie heen prikken. Fact checkers en de razendsnelle dynamiek op sociale media geven alternatieve feiten een korte levensduur. In de tweede plaats dringt bij steeds meer bedrijven door dat een vertragingslobby uitstel van executie is. Veranderingen op het gebied van energie, klimaat en biodiversiteit zijn niet veel langer te vertragen of tegen te houden. Ook al gaan die transities niet altijd soepel, we bewegen als samenleving nu eenmaal naar een wereld waar winst niet ten koste mag gaan van mens en milieu.

Bedrijven denken vaak ten onrechte dat ze goed bezig zijn als ze met wat ad hoc-projecten invulling geven aan hun duurzame missie. Hun klanten zijn tevreden, denken ze. Maar stakeholderanalyses laten vaak een ander verhaal zien. Bedrijven blijken vaak met gelijkgestemden in de politiek en het bedrijfsleven te praten, en lopen het risico belangrijke trends buiten hun gezichtsveld onvoldoende op waarde te schatten. Het gevolg is vaak dat wordt besloten om de status quo te verdedigen en een vertragingslobby op te zetten.

Ørsted en Schouten Europe geven het goede voorbeeld

Maar er zijn bedrijven die het goede voorbeeld geven. Een bekend voorbeeld is het Deens olie- en gasbedrijf Dong, dat zijn fossiele activiteiten verkocht en zich onder de nieuwe bedrijfsnaam Ørsted volledig richt op duurzame energie.

Minstens zo mooi is het voorbeeld van Schouten Europe, een familiebedrijf uit het Noord-Brabantse Giessen. Ooit begonnen als bakker en groot geworden als leverancier van veevoer. Topman Henk Schouten toonde zich een visionair toen hij in 1990 het roer omgooide. Zijn filosofie: het is veel efficiënter en duurzamer als plantaardige grondstoffen direct worden omgezet in voeding voor mensen. Van veevoerbedrijf ontwikkelde Schouten Europe zich tot een van de grootste producenten van vleesvervangers in Europa. Inmiddels levert het bedrijf plantaardige producten wereldwijd in meer dan 50 landen.

Op welke sdg’s moet je het been bijtrekken?

Maar hoe pak je zo’n omslag nou aan als bedrijf? Pak de sustainable development goals van de Verenigde Naties erbij. Welke zijn relevant voor jou als bedrijf? Op welke scoor je al goed? Bij welke moet je het been bijtrekken om in de toekomst relevant te blijven? Laat ook analyseren hoe de buitenwereld tegen je aankijkt. Als je die inzichten hebt, kun je samen met je stakeholders een strategie bedenken hoe je je bedrijf kunt vernieuwen en verduurzamen. Net zoals Ørsted en Schouten Europe dat hebben gedaan. Daarbij zijn gesprekken met stakeholders die ver bij je vandaan staan vaak het meest waardevol: zij vertellen je vaak wat je liever (nog) niet wilt horen.

CEO’s en managers die de transitie omarmen hoeven geen vertragingslobby meer op te tuigen. Ze kunnen het over een andere boeg gooien. Als bedrijven in hun transitie tegen beperkingen in de regelgeving aanlopen, dan kunnen ze met een positieve lobby naar Den Haag en Brussel. Dat biedt een nieuw perspectief op lobbyen, want een pleidooi om de transitie te versnellen is constructiever en kansrijker dan een vertragingslobby.

Vrijblijvend verder praten?

Vrijblijvend verder praten over wat een stakeholderanalyse kan betekenen voor uw bedrijfsplannen? We denken graag met u mee om risico’s te beperken en kansen inzichtelijk te maken.
Alex Klein, Account Director bij Hague helpt u graag verder. Klik hier om contact op te nemen. 

Wilt u vaker updates van onze advisors ontvangen? Schrijf u dan hieronder in op de nieuwsbrief en ontvang deze eens per kwartaal in uw inbox. 

Deel deze resource
12 april 2023
Peter ter Horst Managing Partner aan tafel bij Hague Corporate Affairs
Actualiteit

Wat is public affairs?

Wat is public affairs? Public affairs is het repertoire aan strategische activiteiten

Hague corporate affairs logo

Ontvang de laatste insights

Of volg ons