27 februari 2023

Sebastiano Pinna

Boardroom advies van Frans van Steenis

Bedrijven die slechts gefocust zijn op winst zullen niet voortbestaan

FNV kondigde begin februari een ‘stakingsstorm’ aan in Nederland. Personeel in diverse sectoren strijdt voor een hoger salaris. Tegelijkertijd lezen we steeds vaker berichten over multinationals die megawinsten rapporteren, in combinatie met veelal extreme bonussen voor het topmanagement. Dit lijkt steeds meer te gaan schuren in de maatschappij. Bedrijven dragen een verantwoordelijkheid in de transitie naar een evenwichtige samenleving. Als een bedrijf wil voortbestaan dient zij de context waarbinnen zij opereert mee te nemen in het strategisch en tactisch beleid. Een bedrijf of organisatie is niet langer toekomstbestendig door slechts te focussen op shareholder value.
Frans van Steenis

Associate Partner Frans van Steenis deelt zijn visie over de noodzakelijke – en al veel besproken – transitie van aandeelhouderswaarde naar stakeholderwaarde. Frans heeft decennialange ervaring als CEO en bestuurder van een aantal vooraanstaande Nederlandse en Internationale bedrijven en organisaties, zoals TUI, Holland International Travel Group, De Nationale Kamer van Koophandel, Adecco International, Deloitte Consultancy en De Nederlandse Staatsloterij.

Van aandeelhouders naar stakeholders

Bestuurders dienen meer aandacht te schenken aan het formuleren van de bijdrage die zij leveren aan de maatschappij. Zij opereren in een ecosysteem van gedeelde waarden tussen bedrijven, politiek en samenleving. In het verleden zagen bedrijven zichzelf onvoldoende als drijfveren die moeten ‘bijdragen’ aan maatschappelijke verandering. Vijftien jaar geleden werd ik uitgelachen als ik mijn visie over het belang van stakeholder value voor het voetlicht bracht in de boardroom. Inmiddels is het common sense. Bedrijven die momenteel alleen gefocust zijn op het maken van winst, gaan zware tijden tegemoet. De huidige samenleving, niet alleen de jongere generaties zoals generation z, verlangt immers dat bedrijven aantonen welke waarde zij voor de samenleving verwezenlijkt. Het streven naar winstoptimalisatie in plaats van maximalisatie, en tegelijkertijd rekening houden met de belangen van je stakeholders enerzijds en ‘planet earth’ anderzijds is inmiddels harde noodzaak geworden voor het voortbestaan van bedrijven.

Organisaties bestaan namelijk niet op zichzelf, maar opereren in een ecosysteem van vele stakeholders. Al die stakeholders hebben een verwachtingspatroon wat beweegt richting een ‘eisenpakket’. Om als bedrijf echt succes te boeken, dien je een weloverwogen maatschappelijke positie te claimen in dat speelveld. Wanneer je als bedrijf step by step de transitie maakt van het denken in aandeelhouderswaarde naar stakeholderwaarde maak je vanzelf andere investeringskeuzes. De vraag is echter, hoe doe je dat?

1. Investeer in duurzame ontwikkeling

Bedrijven die slechts gefocust zijn op hun winst, zonder een zinnige bijdrage te leveren aan de maatschappij, ondervinden op lange termijn de problemen ervan. Dit kortetermijndenken maakt plaats voor een nadrukkelijk langetermijndenken ‘beyond people, planet & profit’. We leven immers op een aardbol die eindig is in haar grondstoffen. Deze schaarste biedt de gelegenheid – en tevens de uitdaging – voor bedrijven om innovatief om te gaan met haar middelen en ruimte te bieden aan onder andere ontwikkeling en innovatie.

De gerapporteerde megawinsten, zoals door Shell en andere energiebedrijven, zijn een aardig aanknopingspunt om de noodzakelijke verandering in een andere versnelling te brengen. Deze, overigens ook procentueel, extreme winsten moeten niet leiden tot onevenredige, en nauwelijks uitlegbare, verhogingen van de bonussen van het topmanagement. Deze winsten moeten leiden tot investeringen in duurzame ontwikkeling van de organisatie en haar medewerkers. De transitie naar stakeholderwaarden betekent immers dat je de verhoogde winsten investeert in díe delen van je bedrijf waar je duurzame groei mee bewerkstelligt. Investeer in de duurzame divisies van je bedrijf en draag op deze wijze bij aan een duurzaam ESG-profiel. Investeer in HRM, om (mentale) gezondheid en vitaliteit op de werkvloer te behouden. Investeer in research & development, zodat je als bedrijf relevant blijft en wegblijft van korte termijn winstmaximalisatie.

2. Investeer in gezamenlijkheid

Oplossingen voor de maatschappelijke transities van deze tijd dienen gemaakt te worden in gezamenlijkheid. Stakeholders zijn daarmee geen concurrenten, maar concullega’s. In deze gemeenschappelijkheid staan shared values centraal. Harvard formuleert shared values als het resultaat van beleid en activiteiten die bijdragen aan concurrentievoordeel en tegelijkertijd de gemeenschappelijkheden versterken waarin een bedrijf actief is. Bij het oplossen van maatschappelijke problemen wordt veelal naar de overheid gekeken. Dit is onterecht. Het is het bedrijfsleven (MKB én multinationals) dat, met een faciliterende overheid, bepalend is voor economisch welzijn op lange termijn en die zich geroepen moet voelen om die verantwoordelijkheid blijvend vorm en inhoud te geven. Duurzaam welzijn kan uitsluitend in gezamenlijkheid vorm krijgen.

3. Leg uit wat je doet

Tot slot dien je als bedrijf jouw meerwaarde voor de maatschappij ook op de juiste wijze en op de juiste plek te expliciteren. Transparantie is hierin het sleutelwoord. Het uitleggen van jouw verhaal is niet altijd makkelijk, aangezien elke stakeholder een voor hem of haar gunstige uitkomst verwacht. Je moet kunnen formuleren wat  jouw bedrijf bijdraagt aan de samenleving en wat de bijdrage is in het oplossen van de uitdagingen op korte en lange termijn.

Hague is bruggenbouwer tussen stakeholders, in de politiek, de samenleving en het bedrijfsleven. Hague helpt jouw bedrijf laveren binnen dit spel aan belangen. Heb jij ook af en toe moeite om de buitenwereld in je organisatie te verweven? En wil jij jouw bedrijfs- of organisatievisie verantwoord delen met de politiek, bestuurlijk Nederland, de media en de samenleving? Hague Corporate Affairs staat voor u klaar.

Neem contact op met Frans van Steenis of schrijf u in op de nieuwsbrief om eens per kwartaal corporate affairs updates van Hague te ontvangen. 

Deel deze resource

Ook interessant voor u

Hague corporate affairs logo

Ontvang de laatste insights

Of volg ons